Een jaar na de eerste lockdown, worden de effecten van COVID-19 en de bijhorende maatregelen steeds duidelijker. Ook voor transgender personen heeft de COVID-pandemie verregaande gevolgen gehad, niet enkel voor de fysieke gezondheid, maar ook op vlak van het mentaal welzijn en de toegang tot transgenderzorg. Zeker voor transgender personen die ook migrant, sekswerker, dakloos, arm of asielzoeker zijn is de impact van de pandemie groot. De pandemie heeft ervoor gezorgd dat bestaande ongelijkheden worden vergroot.
Over de invloed van COVID-19 op het leven en welzijn van transgender personen kan je meer lezen op onze pagina ‘transgender en COVID-19’.
Transgender Europe, de Europese koepel voor transgender organisaties, publiceerde onlangs ook een rapport over de impact van COVID)19 op transgender personen in Europa en Centraal-Azië.
Door de corona crisis staat veel genderzorg in Nederland stil. Bij het Amsterdam UMC zijn bijvoorbeeld alle gender chirurgische ingrepen geannuleerd en vinden gesprekken met psychologen en psychiaters alleen nog telefonisch plaats. Nieuwe patiënten worden tijdelijk niet meer opgenomen en wachttijden staan stil. Ook het starten van hormonale trajecten staan tijdelijk on hold. Alleen spoedafspraken (zoals het controleren van een al gebeurde operatie) vinden plaats op de polikliniek. Deze maatregelen hebben enorme gevolgen op de transgender community, zowel fysiek als emotioneel. Wij hebben geprobeerd dit probleem in kaart te brengen door persoonlijke ervaringen, waargebeurde verhalen en feiten om te zetten in een dagboek verhaal uit de ogen van een fictief personage.
Dagboek
11 januari 2017
Mijn naam is Stephan en ik ben nu 22 jaar oud. Ik weet al een langere tijd dat ik geboren ben in het verkeerde lichaam, het heeft lang geduurd voor ik dat aan mezelf en mijn omgeving durfde toe te geven. Na zo een 10 jaar in onzekerheid te hebben geleefd en te hebben gepraat met, voornamelijk mijn moeder, besloot ik om actie te ondernemen. Ik ben een paar weken geleden naar de huisarts gegaan om te vragen naar de mogelijkheden, de stappen die ik kan zetten en hoe ik dit kan aanpakken. Ik gaf ook aan dat ik mij onbegrepen voel, door zowel de maatschappij als door een groot deel van mijn directe omgeving, maar mijn onbegrip werd alleen maar erger toen mijn huisarts aangaf dat hij niet goed wist wat hij hiermee moest. Hij vroeg mij om me er in te verdiepen en over een aantal weken terug te komen als ik meer informatie had. Hij was bereid om mij door te verwijzen naar een instantie, maar ik moest zelf uitzoeken naar welke instantie ik graag zou willen. Dus dat deed ik, ik hoorde via contacten dat er een Kennis- en Zorgcentrum voor Genderdysforie in het Amsterdam UMC zit, dus deze informatie ga ik zeker meebrengen naar de huisarts.
17 maart 2017
Vandaag is het eindelijk zover. Ik ben naar de huisarts gegaan en ik heb via mijn huisarts een doorverwijzing gekregen naar het Kennis- en Zorgcentrum voor Genderdysforie (KZvG) in het Amsterdam UMC en als het goed is kom ik dan op de wachtlijst voor genderdysforie diagnostiek!
19 maart 2017
Ik heb net te horen gekregen dat de wachtlijst minimaal 400 dagen duurt. Dat was even slikken. Natuurlijk wist ik dat er een wachtlijst was, en heb ik gelezen van mensen die in eenzelfde situatie zitten dat het lang zou duren, maar DIT had ik niet verwacht. Ik ben me er nu wel van bewust dat de wachtlijst bijna anderhalf jaar is en ik er dus nog lang niet ben. Maar… over ongeveer 400 dagen heb ik mijn intake. Spannend!
12 april 2017
Ik ben nog geen maand aan het wachten en het voelt nu al zo ontzettend lang. Ik wil zo ontzettend graag beginnen.
24 juni 2017
Vandaag heb ik een goede dag. Het duurt nog verschrikkelijk lang voor ik er ben, maar na jaren verscholen te zitten in een lichaam waar ik mij niet gelukkig in voel, of in ieder geval niet 100% mezelf in voel, kan ik eindelijk stappen nemen. Ik heb er gewoon zoveel zin in! Wat hier ook wel aan bij heeft gedragen is een gesprek met mijn vriendin Lily. Ze had gehoord over de Gender & Sexuality Alliance (GSA) vanuit het COC en ik had hier ook wel al over gelezen, maar contact zoeken met mensen in dezelfde situatie vind ik toch nog wel spannend. Na dit gesprek heb ik hier wel motivatie voor gevonden. Weer een beetje positiviteit dus tijdens het wachten!
22 februari 2018
Het is weer even geleden dat ik heb geschreven, het wachten werd me een beetje teveel en ik zocht vooral veel afleiding. Maar… goed nieuws! Na een jaar lang op de wachtlijst gestaan, iets korter dus dan 400 dagen (!!), te hebben mag ik nou eindelijk naar mijn intakegesprek bij het Kennis- en zorgcentrum voor Genderdysforie! Eindelijk wordt mijn lange wachten beloond met hetgeen waar ik al zo lang naar uit kijk. Ik krijg nu elke maand een gesprekje met een psycholoog en die gaat vaststellen of ik in aanmerking kom voor hormonen. Super spannend! Eindelijk kom ik een stapje dichterbij mijzelf. Ondanks het feit dat ik hier lang naar uit heb gekeken, voelt het opeens ook wel heel definitief. Ik heb besloten dat ik vanaf vandaag ook ga starten met mijn nieuwe naam en ook met het passend voornaamwoord. Dit is voor mij een manier om langzamerhand mezelf en mijn omgeving te laten wennen aan deze verandering. Ik heb er in ieder geval ontzettend veel zin in om eindelijk echt mezelf te kunnen zijn.
1 juli 2018
Mijn omgeving vindt het lastig, het lukt mijn moeder aardig goed om me aan te spreken met Stephanie, en af en toe met Steef. Dit vind ik ook nog steeds prima. Mijn vader vindt dit ingewikkelder, maar hij doet zijn best. Ik probeer mezelf nu ook voor te stellen als Stephanie in plaats van Stephan, maar soms durf ik dat toch nog niet. Mijn hoofd maakt dan echt overuren en ik ben zo bezig met wat mensen van mij vinden. Ik zou zo graag willen dat mensen kunnen zien aan mij wie ik daadwerkelijk ben.
28 februari 2020
Na ongeveer een jaar lang elke maand gesprekken te hebben is het officieel vastgesteld dat ik genderdysforie had. Ik wist het altijd al, maar goed, dit hoort erbij. Het mooie is dat ik nu eindelijk op de wachtlijst wordt gezet voor een afspraak bij de endocrinoloog voor de hormonen! Ik kijk er al zo lang naar uit. Ik moet ongeveer 1,5 jaar lang aan de hormonen voordat ik een operatie mag plannen, echter is de wachtlijst ook weer erg lang voor de hormonen. Maar liefst 720 dagen… Ik dacht dat de wachtlijst voor diagnostiek al lang was… maar ik doe mijn best om optimistisch te blijven
3 april 2020
Ondertussen sta ik al een maandje op de wachtlijst, waar ik heel erg blij mee ben. Maar vandaag hoor ik het vervelende nieuws dat door de corona crisis de genderzorg volledig wordt uitgesteld. Het valt niet onder de primaire zorg in Nederland. Ik voel me volledig aan mijn lot overgelaten. Het voelt alsof de genderzorg onderaan het prioriteitenlijstje staat. Gesprekken met mijn psycholoog vervallen en de dagen van de wachtlijst hopen op. Ja, ik kan mijn psycholoog natuurlijk telefonisch spreken, maar dit voelt voor mij niet hetzelfde. Het is veel lastiger om mezelf open te stellen via een telefoongesprek of door te videobellen. Emoties zijn lastiger af te lezen en ik heb het soms gewoon nodig dat iemand inhaakt op mijn non-verbale communicatie. Ik voel me minder begrepen en minder gesteund in mijn situatie. Eerlijk is eerlijk, ik denk dat ik zoals de meesten wel in een ware corona-depressie raak. Mijn hele dagelijks leven valt van de een op de andere dag uit elkaar en ik ben hierin niet de enige die problemen ervaart.
10 april 2020
In deze periode merk ik dat ik meer online contact zoek. De band met mijn online vrienden wordt hechter en we bellen elkaar vaker dan eerst. Veel mensen in een soortgelijke situatie die ik ken, ken ik via COC Nederland. Mijn vriend Ibi, die net de stap van de sociale transitie wilde zetten, vertelde dat het voor hem voelt als een onmogelijke opgave vanwege deze crisis. Doordat alle evenementen gecanceld zijn kunnen mensen niet wennen aan zijn ‘nieuwe ik’, maar ook openlijk als man de wereld in stappen is door gebrek aan fysiek contact met anderen niet te doen. Ik begrijp hem goed en probeer er zoveel mogelijk voor hem te zijn. Je wilt stappen zetten maar wordt tegengehouden door een ongekende rare situatie. Daarnaast had ik eindelijk de stap gezet om mij aan te melden voor een kamp voor transjongeren, maar dit zal ook wel niet doorgaan… Ik baal op dit moment zo ontzettend van het leven
17 april 2020
Ik voel me vandaag weer verloren. Bij de plannen die ik heb gemaakt voor de toekomst en de plannen in mijn hoofd blijft mijn gender traject altijd in mijn achterhoofd spoken. Dit zorgt ervoor dat het erg lastig is om mijn ‘’gewone leven’’ te leiden, wat al lastig is als je geen gender transitie ondergaat. Ibi herkende dit ook ontzettend. Gelukkig hebben we elkaar.
19 april 2020
Dit is voor niemand leuk en iedereen gaat hier anders mee om. Ik voel me eigenlijk verloren en aan de kant geschoven, maar ik moet en zal sterk blijven. Ik kies ervoor om sterk te blijven. Ik wil dit zo graag dat ik mezelf niet in de weg wil zitten door somber te zijn over een paar maanden vertraging. Er is nog steeds een weg om mezelf te kunnen zijn in mijn eigen lichaam, het duurt alleen wat langer. Soms voel ik me ontzettend neerslachtig en wil ik alleen in bed liggen, en soms voel ik me goed. Op deze momenten denk ik na over wie ik ben, wat ik wil en wat ik kan. De confrontatie met anderen in dezelfde situatie is minder en ik kan echt naar mezelf kijken en zien wie ik ben en wie ik wil zijn. Continu mensen om je heen hebben die hetzelfde doormaken kan ook wel eens voelen alsof je gestuurd wordt. En dit kan ik nu veel beter loslaten. Dit zegt overigens niet dat ik mensen om mij heen niet mis. Desondanks ben ik ook closer geworden met mensen, voornamelijk met Ibi, ondanks dat ik hen minder zie. Mensen die in dezelfde soort situatie zitten als ik, zijn mensen waar ik nu veel aan heb, en zij hopelijk ook aan mij. De steun die ik nu mis vanuit professionele organisaties, vind ik in anderen. Ik denk vaak aan anderen die niet zo een uitgebreid netwerk hebben en zich misschien ontzettend alleen voelen, wat zou ik graag iets voor hen betekenen. Hoe kan ik jullie bereiken? Je hoeft dit niet alleen te doen!
Mocht je je eenzaam, alleen of onbegrepen voelen? Je staat er niet alleen voor! Neem gerust een kijkje bij de GSA van het COC of Transgender Netwerk Nederland (TNN) en wellicht kan je mensen spreken of ondersteuning krijgen of voelen in jouw proces. Wil je je mening en ervaringen delen omtrent dit onderwerp? Er is een grootschalig wereldwijd onderzoek gestart van UNAIDS naar de impact van COVID19 op transgenders. Voor meer informatie hierover of om de enquête in te vullen, kan je op de volgende site kijken: https://transcarecovid-19.com/
Bron: TNN Nederland, Trangender info .be en The impact of Covid-19 on the transgender community » CHOICE for Youth and Sexuality
