26 oktober 2018 was de internationale dag van “Voorlichting over intersekse”. Het is ook de datum gekozen door het Vlaamse Gewest om een nieuwe website genaamd “IdemInfo.be” te lanceren. Het initiatief van dit project is afkomstig van de Vlaamse Cel Gelijke kansen en wil op een gecentraliseerde manier een platform bieden waarop iedereen informatie kan vinden over intersekse conditie.
Aangezien deze website alleen in het Nederlands beschikbaar is, wordt aangenomen dat deze alleen voor het Nederlandstalige publiek is bedoeld.
De website “IdemInfo.be” kan echter niet ontsnappen aan de relevante en gerechtvaardigde kritiek van mensenrechtenorganisaties, of informatieve en steungroepen voor intersekse personen en/of betrokkenen.
Het is met name betreurenswaardig en schadelijk om op te merken dat de website inhoud biedt die indruist tegen alle internationale aanbevelingen die op het hoogste niveau van belangrijke instanties (Raad van Europa, VN, OHCHR, CRC, enz.) zijn besproken.
Inderdaad, de website verspreid in feite informatie uit de medische sector. Dit is precies waartegen, intersekse personen zich mobiliseren, en dit al gedurende meer dan tien jaar, zowel in België als erbuiten. Ze zijn zich bewust van de ernstige en onrechtvaardige schendingen gepleegd op hun lichamelijke en geestelijke integriteit en ijveren net om medische procedures zonder hun toestemming te stoppen. Deze procedures verminken hun lichamen, om ze conform te maken aan de (medische) “ideaalbeelden” van het mannelijke en vrouwelijke lichaam.
Ondanks deze mobilisatie worden deze medische praktijken voortgezet met de toestemming van de Belgische autoriteiten, alhoewel ze bevoegd en in staat zijn dit te stoppen (Ministerie van Volksgezondheid en Ministerie van Justitie).
Om een beter inzicht te krijgen in de situaties waar we het over hebben, volgen hier enkele belangrijke referentiepunten: Wie zijn de intersekse personen? Intersekse personen hebben geslachtskenmerken die niet overeenkomen met vrouwelijke en mannelijke stereotypen. Om deze reden zijn ze nog steeds heel vaak het doel van zware en herhaalde discriminatie gedurende hun hele leven.
Volgens cijfers van de Verenigde Naties wordt de intersekse bevolking geschat op 1,7 procent van de wereldbevolking. In realiteit ligt dit cijfer waarschijnlijk hoger.
In de meeste gevallen hebben intersekse kinderen geen gezondheidsproblemen bij de geboorte, maar ze worden routinematig onderworpen aan een operatie voor seksuele toewijzing zonder daar toestemming voor te kunnen geven! Situaties worden vaak onder een pathologiserende wijze gepresenteerd. De zorgverleners vertellen dan dat het kind een probleem heeft, en zorgen er zo voor dat het kind het probleem wordt. En geconfronteerd met een probleem worden er oplossingen voorgesteld (medisch, farmaceutisch, …). Dit is echter niet in de invalshoek waaruit er gehandeld moet worden!
Deze manier van werken wordt erkend als een overtreding en is des te ernstiger omdat ze voor het grootste deel al op zeer jonge leeftijd worden gepleegd en vaak rampzalige gevolgen hebben voor de gezondheidstoestand van intersekse personen, ook als ze volwassenen zijn ( pijn, verminkingen van het lichaam, verschillende ablaties, niet-toegestane sterilisatie, depressie, sociale en gezinsafbraak, risicovolle praktijken, zelfmoorden, enz.).
Deze geslacht- en gendertoewijzing veroordeelt mensen tot het volgen van een zwaar medisch protocol (pijnstillers, hormonale behandelingen vaak voor het leven), en vaak ook nieuwe operaties, met ernstige gevolgen voor hun gezondheid en levenskwaliteit.
Het is alleen in de naam van een obscure moraliteit, buiten elk juridisch kader, dat deze criminele handelingen vandaag nog steeds worden beoefend, thuis in België en zelfs openlijk!
De medische praktijken die worden verdedigd door het psycho-medisch-sociale team dat verantwoordelijk is voor het website-project „ideminfo.be” promoten wereldwijd aan de kaak gestelde processen. Inderdaad, in het buitenland en zelfs vlakbij België, bijvoorbeeld in Luxemburg, hebben verschillende officiële instanties en individuele artsen deze praktijken al veroordeeld !
Wat Vlaanderen ons laat zien met deze website is onaanvaardbaar !
Ter herinnering: de rapporten en interpellaties van de gezaghebbende instanties zijn:
resolutie 2191 van 12 oktober 2017 van de Raad van Europa [1]
het meest recente rapport over het VN-Verdrag inzake de kinderrechten van 9 juli 2018 – punt 8 van de Verenigde Naties [2]
evenals alle verklaringen van mensenrechtengroepen zoals Intersex Genital Mutilations Human Rights Violations Of Children With Variations Of Sex Anatomy van maart 2018 [3].
En het zou een goed idee zijn geweest om deze bijvoorbeeld te gebruiken om een site te ontwikkelen die gepresenteerd wordt als een „innovatie”!
We herinneren eraan dat de Raad van Europa de lidstaten oproept om “efficiënt het recht van het kind op lichamelijke integriteit en lichamelijke autonomie te beschermen, en om intersekse personen de middelen te geven om hun rechten uit te oefenen en te doen gelden: om chirurgische handelingen tot „seksuele normalisering” zonder medische noodzaak te verbieden, evenals sterilisatie en andere behandelingen uitgevoerd op intersekse kinderen zonder hun geïnformeerde toestemming; … “.
Tegelijkertijd wordt in de resolutie van de Raad van Europa opgeroepen tot een verstrenging van de antidiscriminatiewetgeving, met inbegrip van de integratie van geslachtskenmerken in de bij wet verboden discriminatiegronden. Ook worden de lidstaten verzocht om onderzoek te doen naar de situatie en de rechten van intersekse personen, met name wat betreft de huidige praktijken en de lange termijn effecten van behandelingen zonder hun toestemming, met het oog op het mogelijk maken van schadevergoedingen.
Ter herinnering is België ook gebonden door het Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming en bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (Verdrag van Istanboel [4]), waarvan een aantal artikelen in dit verband zeer pertinent zijn:
Artikel 38 verbiedt genitale verminking van vrouwen, wat strafbaar moet worden gesteld wanneer het opzettelijk wordt gepleegd. De handelingen die door het artikel worden opgelijst als genitale verminking van vrouwen omvatten praktijken die betrekking hebben op sommige interventies die worden uitgevoerd op intersekse kinderen;
Artikel 39 verbiedt abortussen en gedwongen sterilisatie, die ook strafbaar moeten worden gesteld indien ze opzettelijk worden uitgevoerd. Sommige ingrepen, uitgevoerd zonder voorafgaandelijk akkoord of zonder het volle besef van de betrokken personen, uitgevoerd op intersekse personen vallen binnen de reikwijdte van dit artikel.
We brengen ook in herinnering dat Nils Muižnieks, Mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa, in zijn thematische paper over „Human Rights and Intersex People” [5], gepubliceerd in 2015, vraagt om nationale medische classificaties die een pathologisch karakter toekennen aan variaties in geslachtskenmerken, te herzien. Dit om de obstakels voor de effectieve uitoefening van grondrechten door intersekse personen weg te nemen, inclusief het recht op de hoogst haalbare gezondheidstoestand.
Echter, de website (https://www.ideminfo.be/zorgbeslissingen ) beveelt chirurgische operaties (bv. gonadectomie) zonder medische noodzaak en zonder vermelding van geïnformeerde toestemming van de betrokken personen.
Ietsje verder moedigt de website medische behandelingen (hormonale of andere) aan, ook als hiertoe geen medische noodzaak is in relatie tot het overleven van het kind, zoals bijvoorbeeld m.b.t. de vruchtbaarheid of de afwezigheid van een baarmoeder of eicellen of nog afhankelijk van de grootte van de geslachtsorganen.
Een hypothetisch toekomstig lijden kan op geen enkele manier worden aangevoerd om een interventie te rechtvaardigen waarvan de gevolgen en bijwerkingen onweerlegbaar en onmiddellijk en in de meeste gevallen blijvend zijn !
De informatie op de website is technisch en wordt duidelijk voornamelijk in klinische milieu gebruikt (universitaire en academische medische instellingen). Als gevolg hiervan is de site niet toegankelijk voor een publiek dat deze woordenschat niet gewend is.
Bovendien is de terminologie gebruikt door de website “Ideminfo.be” niet altijd correct (sekse-kenmerken, sekse-chromosome) of respectvol toegepast, wanneer deze gebaseerd zijn op denigrerende en pathologiserende termen (dubbelzinnige, syndroom, DSD …). Dit heeft als gevolg dat intersekse condities worden beschouwd als ziekten, pathologieën die moeten worden behandeld en genezen; in plaats van als een natuurlijke variatie van geslachtskenmerken, een integraal onderdeel van de menselijke diversiteit.
Hierbij moet worden opgemerkt dat dit niet nieuw is en dat intersekse conditie al in de tijd van het oude Griekenland bestond.
De intersekse varianten vormen voor het grootste deel geen gevaar voor de gezondheid.
Bovendien onthult het begrip intersekse zelf is een sociale constructie en een normatieve visie: het vertrekt van het opzet om mensen in twee seksen te categoriseren die sommigen onder hen in een situatie van „intersekse” plaatst. Aan de ene kant zijn er de ’intersekse’-mensen, die buiten de norm vallen (en buiten de mensheid?). En aan de andere kant de “endosekse” mensen, van wie de seksuele ontwikkeling door de geneeskunde en door de samenleving als normaal wordt beschouwd.
Sociale binaire classificatie werd geconstrueerd door mensen die afwijken van de normen uit te sluiten en onzichtbaar te maken. Geneeskunde is een van de belangrijkste vectoren van deze onzichtbaarheid!
Als gevolg van deze categorisering van mensen, maken artsen de realiteit van de geslachten te vaak meer consistent met een normatief model, dat wil zeggen dat het geslacht van intersekse-baby’s meer overeenkomt met het idee dat men zich ervan vormt: mannelijk of vrouwelijk, en geassocieerd met subjectieve kenmerken (bijvoorbeeld als het gaat om het bepalen van tot en met welke lengte het erectiele orgaan zal worden beschouwd als een clitoris of als een penis – beide organen hebben dezelfde embryologische oorsprong).
Dit zijn enkele kritieken:
Als het over de kwestie familiebanden en de omgeving gaat (https://www.ideminfo.be/vrienden-partner), vertrekt de website van de invalshoek van de diagnose !
De website (https://www.ideminfo.be/gelijke-kansen ) promoot ziekenhuizen en verenigingen van wie we de verminkende en pathologiserende niet toegestane praktijken aanklagen !
De website (https://www.ideminfo.be/anderen-met-gelijkaardige-ervaring ) refereert in eerste plaats naar verenigingen die zich baseren op medische ziektebeelden en plaatst mensenrechten- en steunverenigingen op de achtergrond.
Bepaalde informatie die gegeven wordt komt niet overeen met andere informatie die gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek. Een voorbeeld hiervan is de schatting van het aantal intersekse personen dat gegeven wordt op de site.
De manier waarop de informatie wordt gegeven zal niet zorgen voor geruststelling bij intersekse personen of ouders van intersekse kinderen. Dit zou wel het doel moeten zijn van ieder informatiepunt over intersekse.
Verschillende franstalige en nederlandstalige organisaties (zoals Çavaria, Rainbowhouse Brussels, Genres Pluriels, OII België, Intersex-Belgium en OII Europa), zeer betrokken bij deze intersekse kwesties, hadden echter ontmoet en / of gecommuniceerd met Nina Callens, de beheerder van de website. Veel elementen werden vervolgens weerlegd en toegelicht. We merken helaas op dat hiermee geen rekening is gehouden !
Wanneer de Vlaamse cel voor gelijke kansen dit soort opdrachten toevertrouwt aan een team dat medische behandelingen promoot als oplossingen voor situaties die als „abnormaal” worden beschouwd, biedt dit de bevolking geen hulpmiddel dat is aangepast aan de huidige maatschappij.
Het is een feit dat de mens vandaag leeft in een wereld waar de krachten van verandering de krachten van weerstand bestrijden. De huidige maatschappij is onderhevig aan evoluties en de modellen die tot nu toe werden gebruikt en verdedigd zijn verzwakt. Al onze modellen zijn getransformeerd en iedereen moet hierbij mee aan boord !
De medische kracht moet zichzelf in vraag blijven stellen en dezelfde beweging volgen. We beoefenen de geneeskunde niet langer zoals in de tijd van toen en om een voorbeeld te geven, het beroep werd in de loop van de vorige eeuw zeer vervrouwelijkt.
De invloed van de geneeskunde die de neiging tot assimileren heeft van elke “afwijking” van een gevestigde standaard (tot nu toe door een normatief binair visie), en te beschouwen als een pathologie, afwijking of een op te lossen probleem is nog altijd een kwestie van „routine” procedures en mini-strategieën.
Deze vorm van “professionalisering” resulteert vaak in een weigering om mensen duidelijk te informeren over het behouden van een vorm van autoriteit te behouden. Interacties tussen betrokken personen, ouders en de medische professie worden streng gereguleerd om stilte en volgzame samenwerking te garanderen.
Alles wordt in het werk gezet aan de kant van de zorgverleners, zodat er geen duidelijk standpunt wordt ingenomen. Vragen zullen worden beantwoord op een ontwijkende manier, infantiliserende reacties en met een vormelijk sérieux, het oproepen van observaties, diagnoses en risicobeschrijvingen in geval van niet-behandeling.
Heel vaak wordt een soort “schijnbeweging” opgezet waarbij medische specialisten en ouders doen alsof er een medische oplossing voor de vraag is. Niet iedereen zal het interessant vinden, alleen zorgverleners handhaven deze illusie om niet emotioneel betrokken te raken en hun werk te vergemakkelijken.
Het verzamelen van informatie voor de website werd voornamelijk uitgevoerd door dr. Nina Callens (deeltijds medewerkster). Het betreft een aanzienlijk werk. Dan nog is enkel goede wil niet genoeg om discriminaties te bestrijden. Het is nog steeds nodig om naar de betrokken personen, de ervaringsdeskundigen in intersekse conditie te luisteren, om informatie te krijgen, om in dialoog te gaan en hen te ondersteunen…
Deze analyse van de website “ideminfo.be”, die een onvolledige lijst van kritieken bevat, werd uitgevoerd door betrokkenen en onbetaalde vrijwilligers…
Het feit dat de Vlaamse cel Gelijke Kansen de informatie opdracht om intersekse thema’s uit te werken heeft toevertrouwd aan specialisten die zeer dicht bij het medisch milieu staan, doet bij ons serieuze vragen rijzen wat betreft de strategie en de werkelijke wens om te vechten tegen discriminatie op grond van geslachtskenmerken.
Het is alsof er aan slagers wordt gevraagd om iets te schrijven over dierenwelzijn !
[1] http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-EN.asp?fileid=24232&lang=en
[2] http://docstore.ohchr.org/SelfServices/FilesHandler.ashx?enc=6QkG1d%2fPPRiCAqhKb7yhsk8r1vpHio%2fg7Mp83cTcS1dlsy2tCgsXAi%2bXOgWlpr%2b2jNunm9rF23U6GwshbrS44yFKYS06m6fAdnMhW1XKU8yQ6doAahUUx5erAtpHh6D%2f
[3] https://tbinternet.ohchr.org/Treaties/CRC/Shared%20Documents/BEL/INT_CRC_NGO_BEL_31097_E.pdf
[4] https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680462530
[5] https://rm.coe.int/16806da5d4
Bron: https://www.genrespluriels.be/De-website-IdemInfo-be-onder-vuur-na-kritiek
