Travestie.org

Mijn naam is Tatjana en ik ben logopedist/stemdocent van beroep. Graag zou ik wat willen schrijven over de rol die logopedie binnen de transformatie van man-naar vrouw kan hebben.

De vaak te lage brommerige stem wordt door een heleboel trans-vrouwen als zeer storend ervaren. Vooral tijdens het telefoneren vallen ze dan 'door de mand' en worden ze dan toch met meneer aangesproken ondanks het feit dat ze zich hebben voorgesteld als mevrouw.

Vaak wordt gedacht dat enkel het verhogen van de stem tot resultaat heeft dat de stem vrouwelijker klinkt, maar niets is minder waar. Tenzij het je bedoeling is om je stem als Minni Mouse te laten klinken.
Ook kunnen er stemklachten onstaan omdat je door het hogere spreken je stembanden overbelast. Maar wat moet je dan doen???

Allereerst is het noodzakelijk dat je tijdens de lessen logopedie leert luisteren naar vrouwen en mannenstemmen. Wat maakt een vrouwenstem een vrouwenstem? Vervolgens wordt je eigen stem opgenomen en kritisch beluisterd.
Ook is het raadzaam om na te gaan wat jij nu een mooie vrouwenstem vindt (en waarom) en of je deze stem ook wat voor jou vindt.

Vervolgens wordt er geoefend met je 'nieuwe'stem. Dit betekent niet automatisch dat de toonhoogte ook mee omhoog moet. Wanneer blijkt dat je niet tevreden bent met de toonhoogte kan er in latere instantie nog aan gewerkt worden. Dit moet echter met een speciale stemtechniek gebeuren, anders bestaat er kan op heesheid en misschien stembandknobbels!!

Tijdens de lessen leer je ook accepteren dat je stem nooit helemaal vrouwelijk zal klinken en dat je dus je maatstaven iets moet aanpassen.

Over stemoperaties ben ik persoonlijk erg sceptisch! Maar wanneer je dit toch overweegt is het raadzaam dit met je arts te bespreken.

Tot zover in het kort over logopedie. Wanneer je vragen hebt over dit onderwerp kun je me mailen.

Tatjana

Heel leuk dat je wat van je kennis deelt met ons, Tatjana. Dit soort onderwerpen heeft voor velen van ons de warme belangstelling.
Ken je overigens deze link al ? "How to develop a female voice" http://heartcorps.com/journeys/voice.htm

Ik hoop meer van je te horen, Tatjana...

Hoi Nathalie,

Bedankt voor je lieve reactie. Ik kende de site al. Een client van mij tipte me hierop.Erg leuke uitgebreide site. Helaas doen mijn boxen het niet meer want ik ben heel benieuwd naar haar stemgeluid. Kelly van Big Brother heeft trouwens ook een mooie vrouwelijke stem.
Ik zal als ik nieuwe weetjes tegenkom over logopedie en de stem van de trans-vrouw opschrijven.

Tatjana

NB Klopt het dat je een boek aan het schrijven bent. Ken je het boek van Renate Stoute (ik geloof dat dit boek 'stenen in mijn jas' opzoiets heet, echt een aanrader.

Hoi Tatjana

Ik ben zelf Transseksueel 34 jaar en heb mijn logopodie al volbracht in +- 6 maanden ,en ben er zeer tevreden over.
Ik ben van een gem spreekstemhoogte van 137
naar 190 gegaan waar de logopediste in het VU ziekenhuis als doelstelling 155-165 had gesteld, met een geheel of in ieder geval heel ver verdwijnen van de borstresonans, en ben ik van het aantal stemklanken van 1 1/2 naar ruim 4 1/2 gegaan.
Dit heb ik bereikt zonder te oefenen ervoor maar puur en alleen door de logopodie sessie's.
Ik wordt hierdoor dus ook ten alle tijden correct aangesproken, waar ik dus ook heel blij mee ben.

Groetjes Lisette

Hoi Lisette,

Wat fijn dat logopedie zo aansloeg bij jou!! Ik ben heel nieuwsgierig wat voor een oefningen je kreeg van de logopedist in het ziekenhuis (is zij verbonden aan het Genderteam?) In mijn praktijk heb ik geen fonetogram (zoals je waarschijnlijk wel weet een apparaat die onder andere het stembereik meet) Ik moet het hebben van eerdere bandopnames en zo steeds checken of de stem vrouwelijker klinkt. Leuk dat je dan op papier ziet dat je vooruit gegaan bent. Heb je met haar ook het vrouwelijker hoesten en lachen geoefend? Zoals je merkt ben ik erg nieuwsgierig. Mail je me nog eens??

Tatjana

Hoi Tatjana

Bij de logopodiste in het Vu ziekenhuis is alleen mijn stem opgemeten en stembanden gecontroleerd verder niets.
En zij zijn niet verbonden met het genderteam, maar staan er wel mee in contact, is gewoon een aparte KNO afdeling.
Daar ben ik 2 keer geweest. 1e keer voor aanvang met de logopodie toen kwam er dus 137 en 1 1/2 uit, en daarna dus na de logopodie en toen kwam er dus 190 en 4 1/2 uit.
Ik moet er wel bij zeggen dat ik al voor ik met de logopodie begon zelf al wat aan mijn stem veranderd had met name het volume praten wat minder hard.
Hun punten van aandacht waren dus meer duidelijkere articulatie en wegnemen van borstresonans tesamen met het verhogen van de gem. hoogte.
De logopodie heb ik in mijn eigen woonplaats bij een logopodiste gedaan.
Dat bestond voornamelijk uit woorden oplezen en naderhand zinnen waarbij de toonhoogte getoetst werd aan de piano en inderdaad ook een bandrecorder.
Het hoesten wilde ik in 1e instantie wel doen maar heb daar later van afgezien vond het niet echt nodig evenmind het lachen.
Dat is beiden eigenlijk tesamen onbewust met mijn stem veranderd.

Groetjes Lisette

Euh.. Tatjana, het onderschrift 'ik ben een boek aan het schrijven' wordt gegenereerd door de travestie.org mensen...niet door mij. En wordt gebaseerd op het aantal berichten dat je hebt geschreven. Kennelijk vindt men dit nodig. Lees er meer over in de FAQ hierboven.

Hoi Lisette,

Leuk om es te lezen hoe collega's logopedisten te werk gaan met verandering van de stem. Je schrijft dat je zelf gewerkt hebt aan je stemtoonhoogte, heb je nooit stemproblemen gekregen? Dat is vaak het gevaar. Stemstoornissen zijn niet niks!
Grappig dat je vertelt dat het lachen en hoesten eigenlijk vanzelf mee gaan doen. Dit gegeven kan ik goed gebruiken voor mijn werk als logopedist.
Groetjes Tatjana

Hoi Tatjana

Hoe bedoel je met stemproblemen?
naar anderen toe praten, of met mijn stem qua veranderen van volume en het spreken.
Als je het laatste bedoeld nee daar geen last van gehad.
Ik heb alleen het volume van mijn stem wat getemperd verder niet hoger gaan praten ofzo.

Groetjes Lisette

Hoi Lisette,

Ik bedoel met stemproblemen dat je stembanden overbelast kunnen raken door bijvoorbeeld je spreektoonhoogte te verhogen maar ook door zachter te praten maar dan met veel lucht. (zo'n hese zwoele stem krijg je dan, zoals Manuela Kemp) Je stembanden sluiten dan niet goed (vandaar die wilde lucht) maar er moet wel kracht gezet worden om er toch geluid uit te krijgen. De stembanden(ook wel stemplooien genoemd) zijn daar niet op gebouwd en raken geirriteerd. Na verloop van tijd kunnen er bijvoorbeeld stembandknobbeltjes ontstaan.
Maar gelukkig is dit verhaal niet voor jou van toepassing.

Zo hierbij weer een lesje logo. Ik vind het zo.n prachtig vak! (maar dat heb je vast wel in de gaten denk ik)

Groetjes van Tatjana

Hoi Tatjana,

Op 2001-11-11 17:49, schreef Tatjana:
Hoi Nathalie,

Ik kende de site al. Een client van mij tipte me hierop.Erg leuke uitgebreide site. Helaas doen mijn boxen het niet meer want ik ben heel benieuwd naar haar stemgeluid.

Ik heb de stem wel gehoort en ik heb mijn twijvels of ze het wel echt zelf ingesproken heeft.
Wat ik jammer vindt is dat je niet jouw profesionele mening geeft over de methode die zij beschrijft om een vrouwelijke stem te ontwikkelen.
Ik ben zelf nog niet aan logopedie begonnen.
Tevens ben ik bijzonder voorzichtig met het zelf gaan expirimenteren met mijn stem omdat ik ongeveer 5 jaar geleden al een paar maanden last gehad heb van één stil liggende stemband. Waardoor ik bijna niet te verstaan was. De oorzaak die toen aangewezen werdt was een virus infectie, dit alleen omdat er geen andere oorzaak voor gevonden kon worden.

Groetjes,
Franciska.

Beste Franciska,

Bedankt voor je reactie. Ik zal me nog eens goed op haar methode storten en je mijn mening geven over haar techniek.
Heel goed dat je niet zelf gaat experimenteren. Je weet wat het betekent om je stem te missen.
Een logopedist kan je helpen een 'nieuwe' stem te vinden. Helaas vergoeden veel verzekeringen de lessen niet voor trans-vrouwen (echt schandalig vind ik dat!!) Wanneer je het zelf wilt betalen moet je rekenen op iets meer dan 50 gulden per sessie (de sessie duurt dan 20 tot 30 minuten per keer)

Hoe is het nu met je stem??

groetjes Tatjana

Hoi Tatjana,

Met mijn stem is het weer helemaal goed gekomen. Die stemband is net zo onverwacht weer mee gaan doen als dat hij er mee gestopt was. Je blijft toch altijd een beetje bang dat als het één keer gebeurd kan het altijd weer gebeuren. Ik wacht gespannen je mening af over de gebruikte methode. Ik denk dat mijn verzekering het wel zal vergoeden mits het op medische gronden noodzakelijk is, ik zal dus wel een verwijskaart nodig hebben.

Groetjes,
Franciska

Hoi Tatjana,

Waarschijnlijk ben ik een uitzondering op je verhaal. Het is mij namelijk gelukt om op eigen kracht en zonder problemen een acceptabele vrouwelijke stem te ontwikkelen nog voordat ik ook maar een les logopedie heb gehad. Een jaar lang heb ik dagelijks thuis geoefend door vrouwen op TV proberen na te praten, met name de weer-en verkeervrouwen op de lokale zender ("bent U echter op de fíets..."). Op een gegeven moment ontwikkelde zich haast spontaan een nieuwe stem. Van de ene op de andere dag besloot ik vervolgens de stem te gaan gebruiken en het ongelofelijke is dat ik er na een dag al bijna aan gewend was. Na een week was ik de borstresonantie al kwijt en dat ging al helemaal vanzelf. Ik hoef er geen enekele moeite meer voor te doen. Een vrouwelijk lachje volgt dan inderdaad haast vanzelf. En zelfs boos worden lukt me al aardig, bijvoorbeeld toen ik laatst door een auto bijna van de weg gedrukt werd.

De KNO-arts en de logopediste van de VU waren dan ook zeer onder de indruk en ik kreeg te horen dat het wel een nadeel had, namelijk dat de lessen logopedie geen spectaculaire vooruitgang te zien zouden geven, daar had ik immers zelf al voor gezorgd. Toch ga ik over ruim een week met lessen beginnen. Ik wil graag de voor mij juiste stem zien te vinden en de puntjes op de i zetten. Toen ik de logopediste bij mij in de buurt belde, had ze aanvankelijk niet eens door waar het voor was, dus dat zegt denk ik wel genoeg. Ik vraag me dan ook af of het inderdaad zo is dat je nooit een helemaal vrouwelijke stem kunt ontwikkelen.

Ik weet heel goed hoe moeilijk het voor velen is om die borstresonantie kwijt te raken, maar het is mij goddank nu al gelukt. Naast uiterlijk/presentatie en manier van bewegen/gedragen is de stem voor mij een van de drie kernpunten als het gaat om passabiliteit. Het leuke is dat als je stem vrouwelijker wordt, je bewegingen daar haast vanzelf in meegaan.

Groetjes,

Tirza

Nou Tirza...

Daar moeten we dus maar eens over doorpraten... Ben je 20/1 bij Virgin???

Liefs,

Ilona