Het bericht over “sexy lingerie voor mannen” van staatssecretaris Theo Francken (N-VA) blijft reacties uitlokken. Eva Sevrin schrijft een thesis over vrouwelijkheid en vrouwelijke homoseksualiteit. Ze legt uit waarom ze die post van Francken fout vindt. “Moet iedereen netjes een meisje-meisje of een jongen-jongen blijven?”
Eva Sevrin
Eva Sevrin is oprichtster van UNDIVIDED, het diversiteitsplatform aan de KU Leuven. Ze studeert en schrijft een thesis over queer theory.
Theo Francken kan geen begrip opbrengen voor ‘mannen die zich schminken, die lingerie dragen, die een sacoche dragen, die zwanger worden…’. Tegenover deze mannen zouden de ‘gewone mannen’ staan: degenen die voldoen aan de juiste voorschriften en regels.
Francken paste zijn post elfmaal aan. Onder andere om te benadrukken dat hij natuurlijk níéts tegen LGBTQ+ gemeenschap heeft. En dat is nu net waar hij verkeerd is. Grenzen optrekken rond ‘echte mannen’ en ‘echte vrouwen’ heeft directe gevolgen voor holebi’s en transgenders.
Vaak denkt men dat homohaat enkel gaat over seksualiteit, en dat vooral transgender of genderqueer personen geraakt worden door woorden zoals die van Francken. Toch komt een groot deel van de homofobie uit een binair genderbeeld. Veel mensen zijn ogenschijnlijk oké met homo’s, zolang ze maar niet té homo zijn. Maar wat betekent dat eigenlijk?
Té homo zijn betekent vooral: niet aan genderpatronen voldoen. Mannen mogen niet te ‘vrouwelijk’ doen, vrouwen niet te ‘mannelijk’. De goede homo’s zijn degenen die netjes binnen de lijntjes van hun gender kleuren en enkel in de slaapkamer zichtbaar niet-hetero zijn.
Veel LGBTQ+ personen die ooit al uit de kast gekomen zijn hebben hier al wel opmerkingen over te horen gekregen. Goedbedoelde zaken zoals “maar jij bent niet lesbisch-lesbisch” of minder goedbedoelde zoals “zulke verwijfde mannen vind ik vies” zijn schering en inslag. Elk jaar met Pride leest of hoort men wel ergens dat “gay op zich is oké, maar al dat verkleden in lingerie is er toch wel over”. In hun kern betekenen ze niets meer dan: je seksualiteit kunnen we aanvaarden, zolang je maar netjes een meisje-meisje of een jongen-jongen blijft.
Ikzelf lijk qua uiterlijk helemaal hetero, met netjes lange haren, ‘vrouwelijke’ kleding en occasionele make-up. Mijn vriendin daarentegen heeft kort haar en draagt ‘mannelijke’ kleding. Raad eens wie van ons twee al meerdere keren op straat in elkaar werd geslagen? Een keer werd haar neus gebroken, een andere keer vier ribben. Weer een andere keer kwam ze er met blauwe plekken vanaf. Ze kon me niet in de ogen aankijken toen ze de schaamte beschreef die ze toen voelde.
Gelijkaardige verhalen vind je bij mannen. Zie je er ‘vrouwelijker’ uit op straat krijg je geroep en vernederingen naar je hoofd. Mensen op straat zien niet per se een homoseksueel persoon, maar iemand die niet voldoet aan voorschriften omtrent gender. En het is net dat waar ze aanstoot aan nemen.
Lilian Faderman onderzocht in de jaren tachtig vrouwelijke homoseksualiteit door de eeuwen heen. Een van haar onverwachte ontdekkingen was dat de zwaarste straffen voor lesbiennes, zoals verbranding of ophanging, hoofdzakelijk te beurt vielen van vrouwen die gender afwijkend gedrag vertoonden. Het waren de vrouwen die zich verkleden als mannen of seks hadden met een voorgebonden houten prothese die vooral gestraft werden. Zolang je als vrouw je homoseksualiteit binnen de verwachtingen van de vrouwelijkheid beleefde verliep dat redelijk ongestraft.
Wat die verwachtingen juist zijn, verandert over tijd en van context tot context en is allesbehalve statisch. We leven in een tijd waar we meestal erkennen dat je vrij hoort te zijn om je individuele identiteit in te vullen. De wereld slaat namelijk niet door wanneer mannen kanten ondergoed dragen of vrouwen blauwe boxershorts. De samenleving stort niet in wanneer we allemaal net dat tikje comfortabeler in ons eigen vel mogen zijn, los van onze geslachtsdelen.
Taal zoals ‘gewone mannen’ is schadelijk. Het creëert de verwachting dat er een juiste en een foute manier is om man te zijn.
Mannen of vrouwen, en iedereen daartussenin, zijn niet minder of meer abnormaal enkel omdat ze niet aan jouw aftiklijstje voldoen.
Ga geen andere mensen vernederen. Ga zeker geen andere mensen vernederen wanneer je staatssecretaris bent en je een bereik van 172 819 personen op je facebookpagina hebt.
Je lokt een berg aan haatdragende praat uit, zoals een lokale ondervoorzitter van Jong N-VA die het woord ‘strandjanetten’ in de mond neemt.
Taal zoals ‘gewone mannen’ is schadelijk. Het creëert de verwachting dat er een juiste en een foute manier is om man te zijn.
De werkelijkheid is dat genderqueer, transgender en holebi-personen een kwetsbare groep zijn. Zoals je op de website van de N-VA kan lezen “vechten [ze] nog dikwijls tegen onbegrip en afwijzing, tegen homofobe pesterijen of regelrecht geweld.” Daaraan bijdragen is onaanvaardbaar.
Als we willen dat mensen stoppen met LGBTQ+ personen te vernederen, na te roepen of in elkaar te slaan, is het essentieel dat we aanvaarden dat mannen en vrouwen hun gender lekker zelf mogen invullen.
Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/08/28/opinie-eva-sevrin-lingerietweet-francken/
