Het Verkeerde Lichaam

Voor genderjongeren was Kelly van der Veer, de transseksueel uit ‘Big Brother’, een rolmodel. Zes jongens en meisjes gaan met haar in gesprek: de jongste net aan de puberteitsremmers, de oudste al op de wachtlijst voor de operatie. ‘Kop omhoog en borst vooruit.’ Anderhalf jaar na de operatie die haar van een jonge man in een vrouw veranderde, besloot Kelly van der Veer mee te doen aan Big Brother 3. Daarmee werd ze in een klap een rolmodel. Tot die tijd waren transseksuelen in de beeldvorming vaak slecht gelukte vrouwen met een schonkige bouw, een hoekige kaaklijn en een zware stem. Maar daar paradeerde opeens een volwaardige vrouw door het beeld.

Reportage Transseksueel in Nederland Voor Manon (14), Nicky (17), Jaime (18) en Kim (20) was het najaar van 2001 een openbaring. Ook bij hen was de natuur in de fout gegaan. Ook zij wisten – hoe jong ook – dat ze niet verder wilden in het lichaam waarin ze waren geboren. En daar zagen ze iemand die met succes die weg al had afgelegd. Kim: ‘Ze heeft mij zo geholpen door op tv te komen. Mijn moeder zei steeds: kijk, zo kun jij ook worden.’ Kelly (27) was een van de eerste transseksuelen die al als kind medisch en psychologisch werd begeleid en als puber hormonen kreeg. In de jaren negentig werd duidelijk dat ook kinderen ervan overtuigd kunnen zijn in het verkeerde lichaam te zitten en dat hulp daarbij noodzakelijk was. Tientallen zogeheten genderdysfore adolescenten zouden Kelly’s pad volgen. Haar naam werd synoniem voor transseksualiteit. ‘Ik ben een Kelly’, zei Manon toen ze haar klasgenoten in groep 5 vertelde waarom ze voortaan als meisje naar school kwam. Maar met de groei van haar populariteit verdween voor veel genderkinderen ook haar voorbeeldfunctie. Want Kelly poseerde voor de Playboy en Kelly ging werken voor webcamsex.nl. Ze willen nu liever niet meer met haar worden vergeleken. Ze vinden dat Kelly hun imago verpest. Het is kritiek die Kelly zes jaar na Big Brother met verve pareert. Ze heeft nooit de ambassadrice van transseksueel Nederland willen zijn, zegt ze stellig. ‘Ik kan niet voor alle transen een voorbeeld zijn, ik wil niet bij alles wat ik doe, bedenken of ik wel een rolmodel ben. Ik doe wat ik leuk vind en dat hoort iedereen te respecteren.’ Ze heeft de zaterdagmiddag vrijgemaakt voor een gesprek met zes genderjongeren: vier meiden en twee jongens, de jongste net aan de puberteitsremmers, de oudste al op de wachtlijst voor de operatie. Drie uur lang vertelt ze over haar eenzame jeugd, de extreme pesterijen, de operatie en hoe ze daarna iedereen terug pakte die haar had getreiterd. Haar webcam is razend populair en dat voelt als ‘een overwinning’: het soort mannen dat haar vroeger weghoonde om wie ze was, betaalt nu flink geld om haar te mogen bekijken. Háár, die omgebouwde! Ze zegt: ‘Iedere trans heeft volgens mij dat baldadige. De operatie is zo’n bevrijding en daarna volgt een explosie, omdat je eindelijk kunt zijn wie je bent. Dan doe je soms gekke dingen.’ Hoe voelde ze zich na de operatie? Heeft ze ook last van de hormonen? Hoe ging ze om met het getreiter? En vooral: begint na de ingreep het grote geluk? De zucht naar informatie van iemand die alles al heeft meegemaakt, is groot. Bij het VU medisch centrum, het Amsterdamse ziekenhuis waar iedereen met genderdysforie wordt behandeld, is tijd noch geld voor uitgebreide psychologische begeleiding. Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) weten vaak te weinig van het onderwerp af. Daar komt bij dat ouders en kinderen zich niet kunnen verlaten op jarenlange onderzoekservaringen. Pas sinds de jaren negentig kunnen ook jongeren hormonen krijgen. Sinds een jaar biedt Humanitas aanvullende hulp. Maatschappelijk werker Bastiaan Franse is voor drie jaar aangesteld als medewerker voor kinderen en jongeren. Hij praat met hen en met hun ouders