Amnesty International organiseert in december de Schrijfmarathon, waarbij mensen wereldwijd honderdduizenden brieven en kaartjes sturen voor tien personen of groepen van wie de mensenrechten ernstig geschonden worden. Sakris Kupila is één van de gezichten waarrond de marathon dit jaar draait. De Fin strijdt voor transgenderrechten. Hij wordt daarbij geïntimideerd, zowel online als offline.
Sakris Kupila besefte als tiener dat het geslacht dat hij bij zijn geboorte kreeg toegewezen niet klopte. “Ik was 16 jaar toen ik leerde dat er zoiets bestaat als ‘transgender’. Ik kon het al veel eerder uitgepluisd hebben als LGBTI-kwesties niet zo’n taboe waren in mijn thuisdorp”, herinnert Kupila zich. “Toen ik een tiener werd, begon ik me af te vragen wat er in godsnaam verkeerd was.”
Psychiatrische diagnose
Sakris is een transman. Hij besefte enkele jaren later dat hij alleen op een natuurlijke manier kon leven als hij een geslachtsverandering zou ondergaan. In Finland kan dat pas vanaf je achttiende. Je hebt daarvoor een psychiatrische diagnose van transseksualiteit nodig.
“Ik startte het diagnoseproces toen ik begon te studeren aan de universiteit”, verduidelijkt Sakris. “Ik wou mijn officiële transitie al jaren daarvoor starten, maar ik wachtte omwille van de vijandige omgeving en de angst voor het hele diagnoseproces. De diagnose neemt gewoonlijk een jaar in beslag. Je bent zelfs niet zeker dat je op het einde een diagnose krijgt. Ik kon mijn naam zelfs niet officieel wijzigen zonder diagnose. Het was zeer stressvol. Ik vind het vernederend dat ik eerst officieel mentaal ziek verklaard moet worden alvorens ik de wettelijke documenten krijg voor de geslachtswijziging. Het medische en wettelijke traject zouden hoe dan ook niet mogen samenhangen.”
Geen ziekte
“De verkeerde naam en geslachtsregistratie hebben is een gewichtige zaak. Het voelt verkeerd dat iemand anders het jou dicteert of test of je ‘waardig’ of ‘echt genoeg’ bent. Tijdens dozijnen bezoeken gingen psychiaters na of mijn eigen gevoel in hun ogen echt was of niet. Daardoor ging ik verscheidene keren mijn geestelijke gezondheid in vraag stellen. Het eiste een tol op mijn mentale gezondheid.”
Veel psychiaters zijn zelf gekant tegen de wettelijke vereisten voor geslachtswijziging. “Ook de psychiater die mijn diagnose heeft gesteld”, argumenteert de activist. “Zelfs de World Medical Association heeft gesteld dat transgender zijn op zich geen ziekte is, en dat de zelfbeschikking en autonomie van een transgender persoon gerespecteerd moet worden.” De nationale Finse Medische Vereniging maakt trouwens deel uit van de World Medical Association.
Sterilisatie
Nog een vereiste voor geslachtsregistratiewijziging in Finland is sterilisatie. Sakris weigert die te laten uitvoeren. Hij ondergaat een hormoonbehandeling die tot onvruchtbaarheid zal leiden, maar moet zich desondanks laten steriliseren. Sakris vindt dat de operatie die daarvoor plaatsvindt zijn lichamelijke integriteit aantast.
Zijn weigerachtigheid is een morele kwestie en heeft niet met een kinderwens te maken. “Ik ken wel veel mensen die een kinderwens hebben. Ik voel hun pijn en wil dit systeem, dat hen verplicht om op dit vlak hartverscheurende keuzes te maken, wijzigen. Ik kies ervoor om met de verkeerde geslachtaanduiding te leven en alle problemen die dat met zich meebrengt in plaats van het recht om zelf over mijn lichaam te beslissen in gevaar te brengen. Ik ben momenteel niet steriel. Om te voldoen aan de wettelijke vereisten zou ik via chirurgie een sterilisatie moeten ondergaan. Dat is indringend, riskant en compleet overbodig voor mijn gezondheid. Ik vind het onrechtvaardig en onethisch om een wet te hebben die dat oplegt.”
Bedreigingen
De transman is al sinds z’n achttiende pleitbezorger van holebi- en transgenderrechten. Hij werkt samen met nationale en internationale organisaties, de media en politici om de transgenderwetgeving in Finland te veranderen. “Ik zal eender wat doen dat nodig is en heb mijn tijd aan deze kwestie gewijd. Ik ga door tot het einde, hoeveel tijd het ook zal vergen.”
Sakris wordt lastiggevallen en bedreigd met geweld omdat hij opkomt voor transgenderrechten. “Ik ben een doelwit sinds ik als mezelf begon te leven”, benadrukt hij. “Door zichtbaarder en uitgesprokener te zijn, loop ik steeds meer in het vizier. In Finland staan we nog niet ver op vlak van transgenderrechten. Daardoor is het voor haters gemakkelijk om de enkele activisten te beschuldigen en te viseren. Momenteel zijn er veel laster- en haatcampagnes online. Het is een afschriktactiek om meer haters te betrekken en het doelwit te intimideren. Ze proberen me bang te maken om me te doen zwijgen, terwijl ze mij als een ‘psychotische andere-gender-gek’ afschilderen. Dat klinkt natuurlijk intimiderend en gestoord. Op die manier trekt het de aandacht van heel wat mensen die niet op de hoogte zijn van wie ik ben en niet geïnformeerd zijn over transgenderisme.”
“Wat mij vooral zorgen baart, is dat deze online haat offline doorsijpelt. Ik weet dat mensen me op straat herkennen en niet iedereen heeft het goed met me voor. Ik heb een aantal rechtstreekse confrontaties gehad met mensen die me lastigvielen.”
Finse regering aanmoedigen
De Fin is blij dat zijn case aandacht krijgt tijdens de Schrijfmarathon van Amnesty International. Hij is ervan overtuigd dat de Finse regering wel zal moeten reageren op de kwestie. “Tot nog toe heeft de Finse regering niet echt een standpunt ingenomen”, hekelt Sakris. “Ik denk dat ze aanmoediging nodig hebben. Ik ben mijn sympathisanten buiten Finland heel dankbaar. Zij maken deze campagne mogelijk. Misschien denk je dat een brief schrijven onbeduidend is, maar geloof me, je hebt meer macht dan je denkt. We hebben mensen nodig voor verandering.”
Vermoorde Bengalese activist
De Schrijfmarathon 2017 gaat eveneens over de moord op de Bengalese activist Xulhas Mannan. Hij streed in zijn land voor holebi- en transgenderrechten. Mannan was een van de drijvende krachten achter het eerste tijdschrift voor holebi’s in Bangladesh, Roopban. Op 25 april 2016 drongen leden van een militante islamitische groepering zijn flat binnen en vermoordden hem met machetes. Ondanks overtuigend bewijs, onder meer van ooggetuigen en camerabeelden, is tot nu toe niemand aangeklaagd voor deze gruwelijke daad.
Amnesty International vraagt aan de Schrijfmarathon-deelnemers een brief te sturen naar de minister van Binnenlandse Zaken van Bangladesh Asaduzzaman Khan. Schrijvers kunnen hem aansporen het onderzoek naar de moord op Xulhaz Mannan onmiddellijk voort te zetten en de daders te berechten.
Deelnemen
De Schrijfmarathon 2017 loopt van 2 tot en met 31 december.
Dat brieven schrijven kan bijdragen om schot in de zaak te krijgen, blijkt uit successen uit het verleden. Denk daarbij aan Chelsea Manning. Zij was één van de gezichten van een voorbije Schrijfmarathon. Er werden voor haar zo’n 17.000 brieven en kaartjes geschreven. Chelsea Manning werd dit jaar vervroegd vrijgelaten uit de gevangenis. Er zijn verscheidene voorbeelden van vrijlatingen en stopzettingen van gerechtelijke vervolging waarbij activisme het verschil maakte.
Wil je meedoen aan de Schrijfmarathon 2017? Schrijf je dan online in en bestel een actiepakket. www.schrijfmarathon.be
Bron: https://zizo-online.be/article/12472
23/11/2017 – 09:46 Markus Kruger
Bron foto: Amnesty International
