Het vierde Transgender Filmfestival was het beste tot nog toe. Daar waren na afloop de bezoekers en de organisatie het roerend over eens. Het festival werd van 23-27 mei gehouden in De Balie in Amsterdam. Behalve films waren er ook lezingen, een paneldiscussie, verschillende optredens, twee foto-exposities en twee spetterende feesten. Dankzij een afgewogen mix van documentaires en speelfilms van over de hele wereld was er voor elk wat wils. Met één onontkoombare en treurige conclusie aan het eind: transgenders leven overal aan de onderkant van de samenleving. Zo ook in India, waar ouders hun kind uit de familie stoten zodra blijkt dat die hijra is. De hijra’s vormen daarom eigen families, geleid door een guru. De guru is verantwoordelijk voor de groep, verzamelt het verdiende geld en zorgt dat iedereen genoeg heeft.
In de documentaire ‘Between the Lines; India’s third gender’ wordt de hijra-cultuur getoond. De maker volgde de fotografe Anita Khemka die drie hijra’s portretteert. Haar foto’s werden ook op het festival tentoongesteld. Khemka en één van de geportretteerde hijra’s, Laxmi Narayan Tripathi, waren de hele week in en rond De Balie aanwezig. Laxmi, elke dag in een mooie, felgekleurde sari, was een prachtige verschijning en aanspreekbaar voor iedereen. De foto-expositie en de documentaire toonden de harde realiteit van een leven ‘buiten de samenleving’. De Bollywood-versie van die realiteit was te zien in de film ‘Shabnam Moussi’, over een hijra die na een dramatische confrontatie met haar guru alleen in een stadje gaat wonen en uiteindelijk gekozen wordt in het deelstaat-parlement. Geheel in Bollywood-stijl gaat dat met veel zang en dans, hilarisch slechte vechtscene’s en een stereotype corrupte politicus als ‘bad guy’, maar al deze ingrediënten leveren toch een vlot gemaakte film op waarin al je emoties worden aangesproken (woede, verdriet, verontwaardiging, ontroering, lach) en uiteindelijk een goed gevoel overheerst. De Amerikaanse schrijfster en theatermaakster Kate Bornstein was één van de andere gasten van het festival. Bornstein is bekend van haar boeken ‘Gender outlaw’ en ‘My gender workbook’, waarin ze radicaal ten strijde trekt tegen de man/vrouw-tweedeling in de samenleving en haar lezers oproept hetzelfde te doen. Haar nieuwste boek heeft minder met gender te maken. De titel luidt ‘101 alternatives to suicide for teens, freaks & other outlaws’, en dat is ook precies wat het is: een prettige handleiding voor dingen die je beter kan doen dan jezelf van kant maken. Waarom dit onderwerp? Ik heb alles gezegd wat ik te zeggen had over transgender-zaken
